تعریف برنامه ریزی درسی و برنامه ریزی آموزشی گردآورنده: یوسف فرمانی دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی برنامه درسی محصول برنامه ریزی درسی است. برنامه ریزی درسی curriculum planning یا curriculum development شامل سازماندهی یک سلسله فعالیتهای یاد دهی و یادگیری به منظور ایحاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده ها و ارزشیابی میزان تحققق این تغییرات است. بنابراین فرایند برنامه ریزی درسی شامل سازماندهی فعالیت ها و ارزشیابی می باشد و هدف آن ایجاد تغییرات مطلوب و محور آن یادگیرنده است. اما از نظر فیلیپ کومز، کارشناس برجسته یونسکو، برنامه ریزی آموزشی ((کاربرد تجزیه و تحلیل منطقی در آموزش و پرورش به منظور افزایش کارآیی ))است.یعنی کار برنامه ریز آموزشی، تحلیل نظام دار و منطقی مسائل و مشکلات آنی و آتی آموزش و پرورش و تلاش به منظور حل اين مشکلات است. این اقدام نهایتاً بهره وری و کارآیی نظام آموزشی را افزایش خواهد داد و محور آن نظام آموزشی تلقی می شود. برنامه ریزی آموزشی را می توان ((سازماندهی یا اصلاح فعالیت ها، تجهیز منابع و امکانات آموزشی برای تحقق بهتر اهداف آموزشی )) تعریف نمود. به عبارت دیگر: برنامه درسي : عبارتند از ، يك سلسله وقايع آموزشي طراحي شده كه به قصد نتايج آموزشي براي يك يا چند دانش آموز پيش بيني شده است .برنامه ريزي درسي (راهنما عمل )ص 28 برنامه آموزشي: فرآيند تشخيص وضعيت موجود و مطلوب ، تعيين اهداف نظام آموزشي ، سياستگذاري ، تعيين شاخصها و رويه ها ، تخصيص منابع و امكانات ، نيروها ، بودجه و روش تحقق آن اهداف ، برنامه ريزي آموزشي ناميده مي شود .برنامه ريزي درسي (راهنماي عمل)ص 28 وجوه مشترك ميان يك برنامه آموزشي و يك برنامه درسي: 1- برنامه آموزشي و برنامه درسي هر دو داراي مباني علمي مشترك هستند. يعني هر دو داراي مباني فلسفي ،روانشناسي ،اجتماعي ، فرهنگي و . هستند . 2- برنامه آموزشي و درسي هر دو داراي مراحل طراحي و چرخه و فرآيند برنامه ريزي و عناصر مشترك هستند كه فقط از نظر ماهيت اولي آموزشي ولي دومي درسي هستند. 3- هر دو نوع برنامه تحت تأثير عوامل و عناصر بيروني و دروني از جمله چتر فلسفي حاكم بر جامعه مربوط هستند . 4- همه فعاليتهاي يادگيري كه در هر دو نوع برنامه ملحوظ شده و بايد اجرا گردد از قبل طراحي و مدون و مصوب شده كه در محدوده كلاس و خارج از مدرسه طبق برنامه مصوب اجرا گردد . 5- هر دو نوع برنامه را مي توان تحت نظام برنامه ريزي متمركز يا نظام برنامه ريزي غير متحرك طراحي و اجرا نمود . وجود تمايز ميان يك برنامه آموزشي و يك برنامه درسي: 1- يك برنامه آموزشي يك كل است در صورتي كه يك برنامه درسي يك جزء از يك برنامه آموزشي خاص مي باشد. 2- يك برنامه آموزشي بلند مدت شامل انواع برنامه هاي درسي مورد وم و انواع فعاليتهاي پرورشي مكمل است. 3- يك برنامه آموزشي از نظر تقدم وجودي و وجوبي يك برنامه درسي مقدم است. 4- عناصر برنامه را هر دو دارند ولي در يك برنامه آموزشي عناصر برنامه مانند هدف ،روش ، وسائل وماَ آموزشي يا پرورشي است ولي عناصر يك برنامه درسي همگي ماهيتاَ درسي بوده و با آموزش مرتبط هستند ولي تفاوت دارند. چگونگي ايجاد ارتباط ميان هدفهاي برنامه آموزشي و برنامه درسي: وقتي يك نظام آموزشي و پرورشي تئوريها ، اصول يافته هاي علم برنامه ريزي رعايت شوند هم اجزا و عناصر و زير مجموعه هاي آن با هم تناسب و همخواني و هماهنگي لازم را خواهند داشت . در كشور ما هنوز از تئوريها ، اصول و يافته هاي اين علم ثمر بخش و زير بنايي استفاده چنداني نمي شود . در مقايسه كشورهاي بخصوص كشورهاي پيشرفته علمي و صنعتي برنامه ريزي آموزشي و درسي ، حتي در يك موضوع درس خاص مثل علوم اجتماعي با علوم تجربي هماهنگي و انسجام و تداوم و سلسله مراتب در اهداف و محتوي وجود ندارند .( ولي بدون نظم و جايگاه صرفاَ در كنار هم چيده و ارائه مي شود.) معمولاَ ارتباط بين هدف ها در يك برنامه آموزشي و درسي در دو جهت ايجاد مي گردند : الف)در جهت افقي : وقتي كه بين هدف ها در يك مقطع تحصيلي ولي در دروس مختلف ارتباط و هماهنگي لازم را ايجاد نمائيم مي گوييم بين هدفهاي آموزشي و درسي ارتباطي عمودي برقرار شده است. نتيجه گيري : برنامه ريزي درسي و آموزشي در سطوح مختلف به وسيله افراد مختلف انجام مي شود بايد مراحل آن هماهنگ و متصل هم باشند . مثل اعضاي كنسرت در حالي كه هر كس سازي متفاوت مي نوازد ولي در كل اين افراد با هم هماهنگي و هم صدايي دارند كه كار مطلوبي ايجاد نمي شود . نمي توان گفت كه برنامه درسي به طور جداگانه و مستقل انجام مي شود بلكه برنامه ريزي درسي و آموزشي به هر صورت كه انجام گيرد بايد داراي جامعيت و هماهنگي لازم و كافي باشد. منابع : - مقدمات برنامه ريزي آموزشي و درسي ، محمد حسن پروند - ملكي،حسن ، برنامه ريزي ، راهنماي عمل. - مباني برنامه ريزي آموزشي ، بهرام محسن پور - امير هوشمند، فتح الله .فلسفه و آموزش و پرورش - ديوئي ، جان ، بنياد نورد فلسفه - كومز، فليپ – برنامه ريزي آموزشي. گردآورنده: یوسف فرمانی دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی
برنامه ,آموزشي ,درسي ,يك ,، ,ريزي ,برنامه ريزي ,يك برنامه ,برنامه آموزشي ,برنامه ریزی ,آموزشي و ,دانشجوی دکتری برنامه ,فرمانی دانشجوی دکتری ,یوسف فرمانی دانشجوی
درباره این سایت